سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به مجموعه ای از تجهیزات الکترونیکی گفته می­شود که این سیستم افزون بر اعلام حریق، قابلیت تشخیص محل دقیق وقوع حریق را نیز دارد که در انواع معمولی و هوشمند تولید می­شود.

با توجه به امکان وقوع آتش سوزی در هر لحظه و هر مکان، نیاز به سیستم هشداردهنده آدرس پذیر، روز­ به ­روز پررنگ­تر می­شود. به خصوص در ساختمان­ها به علت وسعت زمین و طبقات، استفاده از سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به عنوان یک ضرورت محسوب می­شود؛ چرا که این سیستم می­تواند در سریع­ترین زمان ممکن محل وقوع آتش سوزی را پیدا کرده و با استفاده از ابزارهای مخصوص، تمامی ساکنین ساختمان را مطلع سازد. خوب است اشاره کنیم که در بسیاری از آتش سوزی­ها عامل اصلی خسارت­های جانی و مالی ناشی از وقوع حریق، عدم تشخیص به موقع محل پیدایش اولیه آتش سوزی است؛ برای همین هم سیستمی که بتواند در همان ثانیه­ های اول هشدار آتش سوزی دهد، ساکنین را نسبت به اقدام سریع و به موقع آگاه می­سازد که در زمان وقوع چنین حوادثی یک موهبت به شمار می­آید. از همین رو قصد داریم در ادامه بیشتر مفهوم سیستم اعلام حریق آدرس پذیر را به همراه کاربرد و مزایای آن مورد نقد و بررسی قرار دهیم.

چرا به سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نیاز داریم؟

همان­طور که گفتیم، سیستم اعلام حریق آدرس پذیر، در بیان ساده یک سیستم الکترونیکی برای هشدار آتش سوزی است. در واقع نحوه عملکرد این سیستم بسیار ساده و در عین حال حیاتی می­باشد. ساختمان­های گوناگونی در سطح جهان وجود دارند که متراژ هر کدام متفاوت است و هر کدام فضاهای متعددی دارند که از دیگر فضاهای ساختمان جدا هستند؛ به همین سبب این امکان وجود دارد که در نقطه ­ای از یک ساختمان آتش سوزی رخ دهد و شاید برای مدت زمان نسبتا طولانی کسی متوجه این آتش سوزی نشود! لذا در یک منطقه ساختمانی باید به نسبت ابعاد فضاها از انواع دتکتورهای اعلام حریق استفاده کرد. دتکتورهای مذکور شامل دتکتور­های دودی، حرارتی، مونوکسید کربن، گازی و شستی­ های اعلام حریق هستند. در تعریف ساده این دتکتورها را سنسورهای حساس به عوامل آتش­زا می­گویند که نشان از وقوع حریق دارند.

ناگفته نماند که طراحی یک سیستم یکپارچه در ساختمان از اولویت زیادی برخوردار است؛ یعنی اطلاعات همه دتکتورها در تمام فضاهای ساختمانی باید به صورت همزمان تحت پوشش باشند و وقوع حریق نیز در تمام سطوح ساختمان مورد بررسی قرار بگیرد. به همین جهت سیستم­ های کنترل مرکزی یا پنل مرکزی اعلام حریق طراحی شده­ اند که تمام دتکتورهای اعلام حریق باید با این سیستم مرکزی ارتباط داشته باشند. در واقع چگونگی ارتباط دتکتورها با پنل یا سیستم مرکزی می­تواند الگوی پیاده­ سازی سیستم اعلام حریق باشد که هم ­اکنون دو نوع توپولوژی متعارف و آدرس پذیر برای این یکپارچه­سازی تعریف شده­اند که نوع متعارف آن برای طراحی سیستم­های کوچک با تعداد دتکتورهای کم مناسب است. البته هر کدام از این سیستم­ها به اشکال گوناگون تعریف می­شوند. در حالت کلی برای طراحی سیستم ­های بزرگ از روش اعلام حریق آدرس پذیر استفاده می­شود که تقریبا در تمامی ساختمان ­ها کاربرد دارد؛ چرا که اغلب ساختمان­ هایی که به سیستم هشداردهنده آدرس پذیر نیاز دارند، به لحاظ مقیاسی بزرگ هستند.

بنابراین در نتیجه تمام این موارد با به سیستم اعلام حریق آدرس پذیر نیاز داریم چون آتش سوزی یک حادثه مخرب و خانمان سوز است که در عرض چند ثانیه وسعت می­گیرد؛ برای همین اطلاع به موقع از آن می ­تواند دریچه ­ای برای نجات باز کند.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چگونه طراحی شده است؟

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر مبتنی بر اطلاعات دیجیتال طراحی شده است و در آن هر دتکتور اطلاعات پایش فضا را به وسیله سیگنال دیجیتالی شده ارسال می­کند. منظور از سیگنال­ دیجیتالی شده کد باینری ترکیبی از صفر و یک است که تنها زبان قابل فهم برای سیستم می­ باشد. این سیستم ابداع شده است تا مشکلات زون­بندی در پروژه ­های بزرگ حل شوند؛ همچنین که در این سیستم هر دتکتور عملکرد مستقلی ندارد و نیازی نیست که اطلاعات خود را به واسطه رشته سیم مستقل در یک ورودی مستقل پنل مرکزی دریافت کند. در حالی که برای هر دتکتور یک آدرس دیجیتال مشخص تعریف شده است.

کاربردهای سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

با توجه به تمام این تفاسیر بدیهی است که سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر کاربردهای متعددی دارد که از جمله مهم­ترین آن­ها می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

تشخیص سریع حریق

با استفاده از سنسورها و دستگاه‌های هشداردهنده، حریق به سرعت شناسایی می‌شود که این امر امکان اعمال اقدامات اضطراری و ایمنی را تسهیل می‌کند.

هشدار دهی به نیروهای امدادی

سیستم اعلام حریق آدرس‌پذیر می‌تواند به صورت خودکار به نیروهای امدادی محل وقوع حریق را اعلام کند، که این کار کمک به بهبود زمان واکنش و کاهش آسیب‌های احتمالی را نتیجه می ­دهد.

تخلیه ایمن

با فرستادن هشدارهای دقیق و مکانی، سیستم برای افراد حاضر در محیط، امکان تخلیه ایمن را فراهم می‌کند.

تشخیص مکان حریق

سیستم هشداردهنده آدرس پذیر به نیروهای امدادی اطلاعات دقیق در مورد مکان وقوع حریق را ارائه می‌دهد که باعث می‌شود زمان کمتری برای یافتن و خاموش کردن حریق صرف شود.

مدیریت و ارتقاء امنیت

با ثبت و ضبط رویدادهای حریق و ارائه گزارش‌های دقیق، این سیستم به مدیران امنیتی کمک می‌کند تا اقدامات اصلاحی و بهبودی را در زمینه ایمنی اجرا کنند.

مزایای سیستم هشداردهنده آدرس پذیر

با توجه به اینکه سیستم هشداردهنده آدرس‌پذیر، یک سیستم امنیتی است که از طریق آدرس‌دهی مکانی به دستگاه‌ها اجازه می‌دهد تا به طور خودکار در مورد وقوع رخدادهای خاص در یک مکان مشخص هشدار دهند. این سیستم مزایای زیر را به دنبال دارد:

1. افزایش امنیت: سیستم اعلام حریق آدرس پذیر با ارائه هشدارهای دقیق و سریع به مراکز مربوطه، امنیت مکان را افزایش می‌دهد و اقدامات پیشگیری و امنیتی را تسریع می‌بخشد.
2. اطلاع رسانی فوری: سیستم هشداردهنده آدرس‌پذیر می‌تواند به صورت فوری اعلام رخدادهای مهم مانند حریق، سرقت، یا وقوع حوادث طبیعی را انجام دهد که اطلاع رسانی سریع می‌تواند جان افراد را نجات دهد.
3. کاهش زمان واکنش: با اطلاع رسانی سریع و دقیق، سیستم اعلام حریق آدرس پذیرکمک می‌کند تا زمان واکنش به رویدادهای اضطراری کاهش یابد و از آسیب‌های بیشتر نیز جلوگیری به عمل آورده می­شود.
4. افزایش کارایی: با استفاده از سیستم هشداردهنده آدرس پذیر، تشخیص و مدیریت وقایع مختلف در یک مکان مشخص بهبود می‌یابد که باعث افزایش کارایی و بهره‌وری می‌شود.
5. کاهش هزینه‌ها: با کمک به تشخیص دقیق رویدادها و جلوگیری از وقوع آسیب‌های احتمالی، هزینه‌های مربوط به تعمیرات و خسارات ناشی از رخدادها کاهش می‌یابد.

سیستم اعلام حریق آدرس پذیر چه اجزائی را شامل می­شود؟

به صورت کلی 7 جزء هستند که سیستم هشداردهنده آدرس پذیر را تشکیل می­دهند:

1. کنترل پنل آدرس پذیر
2. دتکتور دود آدرس پذیر
3. دتکتور گاز آدرس پذیر
4. دتکتور شعله ­ آدرس پذیر
5. دتکتور حرارت آدرس پذیر
6. بیم دتکتور آدرس پذیر
7. شستی و آژیر آدرس پذیر

انواع روش­ های آدرس دهی تجهیزات سیستم اعلام حریق آدرس پذیر

به صورت کلی آدرس دهی تجهیزات سیستم اعلام حریق آدرس پذیر به سه روش زیر انجام می­شود:

آدرس دهی دستی (Manual Addressing):

در این روش، آدرس هر تجهیز به صورت دستی توسط متخصصان یا نصب‌کنندگان تنظیم می‌شود. این آدرس معمولاً با استفاده از کلیدها یا دکمه‌های موجود بر روی تجهیزات تنظیم می‌شود. البته لازم به ذکر است که این نوع تجهیزات از قابلیت جابجایی میان برندهای مختلف برخوردار نیستند و به همین سبب کاربرد کم­تری هم دارند.

آدرس دهی فیزیکی (Physical Addressing):

در این روش، هر تجهیز یک آدرس فیزیکی را در برمی­گیرد که از قطعات سخت‌افزاری مشخصی مانند ترانزیستورها یا رزیستورها استفاده می‌شود. این آدرس توسط طراحان سیستم در مرحله تولید و تنظیم می‌شود و قابل تغییر نیست. از سوی دیگر این نوع آدرس دهی به دو روش دیپ سوییچ و کلیدهای گردان انجام می­شود که معمولا به وسیله کلیدهای گردان ساده­تر است و به همین علت هم این نوع آدرس دهی کاربرد بیشتری دارد.

آدرس دهی خودکار (Automatic Addressing):

در این روش، تجهیزات با استفاده از پروتکل‌های مخصوصی مانند آدرس‌دهی دینامیک (Dynamic Addressing) یا استفاده از شبکه‌های مخابراتی مانند زیگ‌بی (Zigbee) یا بلوتوث (Bluetooth)، آدرس خود را به صورت خودکار دریافت می‌کنند. به بیان دیگر این نوع آدرس دهی کاملا خودکار است و همچنین امکان جابجایی بین برندهای مختلف را ندارد که همین مورد مانند آدرس دهی دستی منجر به کاربرد کمتر آن می­شود.

در نهایت خوب است اشاره کنیم که عملکرد سیستم اعلام حریق آدرس پذیر از آنچه که تصور می­کنید گسترده ­تر است و می­تواند انواع علائم حاکی از شروع آتش سوزی را در چند ثانیه دریافت کند و سریعا گزارش دهد. به همین سبب نصب سیستم هشداردهنده آدرس پذیر برای هر ساختمانی ضرورت دارد. برای تهیه و نصب این سیستم می توانید از شرکت فنی و مهندسی ایمن یار در این زمینه کمک بگیرید تا از عملکرد مطلوب آن اطمینان حاصل کنید.